Về bệnh cảnh lâm sàng, những phụ nữ bị u lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng có thể đến khám vì nhiều triệu chứng tương tự như những bệnh nhân bị lạc nội mạc tử cung khác, bao gồm đau khi hành kinh, đau khi giao hợp, đau liên tục ngay cả lúc không có kinh, hoặc tình cờ phát hiện khi đi khám phụ khoa hoặc vô sinh. Những trường hợp u lạc nội mạc tử cung có kích thước lớn cũng có thể được sờ thấy qua thăm khám vùng chậu và khám bụng. Một số bệnh nhân gầy, thành bụng mỏng, cũng có thể tự mình phát hiện được khối u ở bụng do lạc nội mạc tử cung to gây ra. Vì vậy, nếu có các triệu chứng trên, bệnh nhân nên đi thăm khám sớm để phát hiện sớm và có kế hoạch điều trị phù hợp. Nếu không có các triệu chứng trên, những bệnh nhân bị vô sinh hiếm muộn trên 1 năm, thì bạn cũng nên đi khám, vì có thể bạn có lạc nội mạc tử cung nhưng không có triệu chứng lâm sàng.
Về cận lâm sàng, tiêu chuẩn chẩn đoán vàng của u lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng là nội soi ổ bụng kèm hoặc không kèm sinh thiết u và thực hiện làm giải phẫu bệnh. Tuy nhiên, phương pháp này có tính xâm lấn, bệnh nhân phải chịu phẫu thuật và với các phương tiện chẩn đoán tối tân như hiện nay, hầu như nội soi không còn là phương tiện để chẩn đoán u lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng nữa.
Hiện nay, siêu âm qua ngả âm đạo được sử dụng đầu tay để chẩn đoán và giúp phân biệt u lạc nội mạc tử cung với các u buồng trứng lành tính khác, nhờ vào đặc điểm điển hình của u lạc nội mạc tử cung là phản âm kém đồng nhất bên trong nang và thành nang dày. Đặc tính siêu âm tốt nhất và duy nhất để phân biệt u lạc nội mạc tử cung với các khối u phần phụ khác là phản âm kính mờ (ground glass echogenicity) của dịch nang, với độ nhạy là 73% và độ đặc hiệu là 94%. Các nhà nghiên cứu cũng thấy rằng siêu âm ngả âm đạo có thể phát hiện sự hiện diện của dính vùng chậu ở những bệnh nhân có u lạc nội mạc tử cung, và việc chẩn đoán dính vùng chậu này có thể giúp xác định phương pháp điều trị thích hợp. Siêu âm Doppler màu xác định sự tưới máu của khối u, và u lạc nội mạc tử cung điển hình thường có tưới máu ngoại biên. Siêu âm 3D ngày càng trở nên phổ biến trong thực hành lâm sàng. Ở những phụ nữ tiền mãn kinh, siêu âm B-mode có độ nhạy là 80% và độ đặc hiệu là 91% trong chẩn đoán phân biệt u lạc nội mạc tử cung với các nang đơn thuỳ khác.
MRI có thể được sử dụng trong một số trường hợp đặc biệt, khi siêu âm thường không thể phân biệt được u lạc nội mạc tử cung với các u khác, không thể xác định u lành hay u ác. MRI có thể giúp phân biệt u lạc nội mạc tử cung với các u buồng trứng khác, chẳng hạn như u quái trưởng thành. Chi phí thực hiện MRI cao hơn nhiều so với siêu âm ngả âm đạo, vì vậy MRI chỉ được chỉ định trong một số trường hợp đặc biệt khi siêu âm ngả âm đạo không thể đánh giá hết được tình trạng u lạc nội mạc tử cung khi vùng chậu bị dính nhiều.
Chỉ số CA-125 có thể được xét nghiệm để hỗ trợ cho việc chẩn đoán u lạc nội mạc tử cung hoặc theo dõi diễn tiến của u và đáp ứng của u lạc nội mạc tử cung khi điều trị.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu gần đây cho thấy u lạc nội mạc tử cung đơn thuần không phải là nguyên nhân gây hiếm muộn. lạc nội mạc tử cung ở các vị trí khác với các cơ chế khác nhau mới liên quan đến hiếm muộn. Kết quả các nghiên cứu này cho thấy sự hiện diện đơn độc của u lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng dường như không phải là yếu tố gây vô sinh, còn tiền căn phẫu thuật bóc u thì có liên quan đến vô sinh do làm giảm dự trữ buồng trứng và dính vùng chậu nhiều hơn. Chính vì vậy, hiện tại các nhà khoa học không khuyến cáo mổ bóc u nhằm cải thiện khả năng có thai tự nhiên, đồng thời cảnh báo việc bóc u lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng có thể làm giảm dự trữ buồng trứng cũng như các nguy cơ đối với khả năng sinh sản sau đó.
Tác giả: ThS. BS. Nguyễn Khánh Linh
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần hỗ trợ, bạn có thể liên hệ với Phòng khám Phương Nghi thông qua số hotline hoặc nhắn tin trực tiếp tại fanpage để được tư vấn chi tiết nhé!
Tổng đài tư vấn & đặt lịch: 028 3620 3789
Địa chỉ: 41-43 Đường số 3, Cư xá Đô Thành, phường 4, quận 3, TP.HCM
Thời gian thăm khám:
8h00 - 19h00 (Thứ hai - Thứ bảy)
8h00 - 11h00 (Chủ nhật)
Website: www.pkphuongnghi.vn