Thuốc giúp tăng FSH nội sinh
Thường dưới dạng thuốc uống, hai loại thuốc hay sử dụng
Clomiphene citrate (CC)
CC thường bắt đầu trong những ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt. CC cạnh tranh thụ thể estrogen, gây tình trạng giả thiếu estrogen, từ đó kích thích tuyến yên tăng sản xuất FSH và LH, giúp có nhiều hơn một nang noãn trưởng thành và phóng noãn. CC có thể gây phóng noãn cho 80% trường hợp nhưng chỉ có 20% trong số các phụ nữ này mang thai. Tỉ lệ rụng trứng cao nhưng tỉ lệ có thai thấp có thể do tác dụng phụ kháng estrogen của CC ảnh hưởng lên nội mạc tử cung, làm nội mạc tử cung mỏng từ đó ảnh hưởng đến quá trình làm tổ của phôi thai.
Aromatase inhibitor (AI)
AI thường được cho trong những ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt. AI ức chế quá trình thơm hoá, gây tình trạng thiếu estrogen, từ đó kích thích tuyến yên tăng sản xuất FSH. Loại AI thường dùng là letrozole. Sử dụng AI cho tỉ lệ phóng noãn và tỉ lệ trẻ sinh sống cao hơn sử dụng CC ở bệnh nhân buồng trứng đa nang kèm béo phì. Do đó, AI trở thành thuốc đầu tay trong điều trị cho bệnh nhân buồng trứng đa nang béo phì. AI cũng có thể thay thế CC trong những trường hợp có tiền căn kháng CC.
Thuốc giúp tăng FSH nội sinh thường có tác dụng kích thích nhẹ, chỉ giúp cho một hoặc vài nang noãn phát triển và vượt trội, nên được sử dụng nhiều để kích thích buồng trứng cho nhóm vô sinh do rối loạn phóng noãn/không phóng noãn hoặc nhóm có chỉ định kích thích buồng trứng và bơm tinh trùng vào buồng tử cung.
Thuốc bổ sung FSH ngoại sinh
Thường dưới dạng thuốc tiêm, tiêm bắp mông hoặc tiêm dưới da bụng, có nhiều chế phẩm
hMG (human menopausal gonadotrophin)
Được chiết xuất từ nước tiểu của những phụ nữ mãn kinh. hMG chứa 75 IU FSH và 75 IU LH hoặc 150 IU FSH và 150 IU LH. Sử dụng hMG hiệu quả và tương đối an toàn, tuy nhiên có thể gặp những tác dụng phụ như đau, phản ứng dị ứng là do các loại protein không phải gonadotropin lẫn trong chế phẩm gây nên. Một số thuốc đang được sử dụng là IVF M 75 IU hoặc 150 IU, Menogon 75 IU.
hMG tinh khiết
Loại bỏ bớt các tạp chất trong hMG, Menopur 75 IU, 600 IU, 1200 IU.
FSH tinh khiết
Sản phẩm cùng nguồn gốc hMG nhưng đã loại bỏ LH, còn dưới 1% LH. Fostimon 75 IU.
FSH tái tổ hợp (recombinant FSH)
Công nghệ DNA tái tổ hợp ra đời đã đưa đến sự sản xuất của chế phẩm FSH tái tổ hợp (rFSH). rFSH được tạo ra bằng cách chèn genes mã hóa cho tiểu đơn vị alpha và beta của FSH vào các vector rồi chuyển sang dòng tế bào buồng trứng của chuột hamster, có độ tinh khiết hơn, hoạt tính sinh học ổn định, an toàn và hiệu quả hơn so với hMG và hoàn toàn không chứa LH. Chế phẩm rFSH thường được sử dụng trên thị trường hiện nay là follitropin alpha và follitropin beta. Ba loại thuốc hiện tại đang được sử dụng là Puregon 50 IU, 100 IU, 300 IU, 600 IU.
Gonal F 75 IU, 300 IU, 450 IU.
Follitrope 75 IU, 225 IU, 300 IU.
FSH và LH tái tổ hợp
Sản phẩm phối hợp giữa FSH tái tổ hợp và LH tái tổ hợp với tỉ lệ 2:1, Pergoveris 150 IU/75 IU.
FSH tái tổ hợp tác dụng kéo dài
Corifollitropin alfa (Elonva 100 µg hoặc 150 µg) là một chất kích thích nang noãn duy nhất hiện nay có tác dụng kéo dài, tiêm một mũi duy nhất và có tác dụng duy trì sự phát triển nang noãn trong 7 ngày.
Các loại thuốc đường tiêm có tác dụng mạnh hơn các thuốc đường uống, nên thường được dùng trong kích thích buồng trứng để thụ tinh trong ống nghiệm. Đối với những bệnh nhân rối loạn phóng noãn hoặc có chỉ định bơm tinh trùng, thì kích thích buồng trứng bằng thuốc tiêm là liệu pháp thứ hai sau khi thất bại với các loại thuốc kích thích buồng trứng bằng đường uống, hoặc cũng được chỉ định như liệu pháp đầu tay ở những cơ sở có kinh nghiệm, đảm bảo việc theo dõi sát bệnh nhân sau khi cân nhắc chi phí cũng như biến chứng (quá kích buồng trứng và đa thai) có thể xảy ra.
Thuốc tạo đỉnh LH (thuốc gây rụng trứng)
hCG (human chorionic gonadotropin)
Chiết xuất từ nước tiểu của phụ nữ mang thai. Gây đỉnh LH ngoại sinh nhờ tiểu đơn vị alpha của hCG có cấu trúc giống với LH. Tác dụng phụ là dễ dẫn đến hội chứng quá kích buồng trứng ở những bệnh nhân có nguy cơ quá kích buồng trứng cao. Hai loại thuốc hay được sử dụng là Pregnyl 5000 IU và IVF-C 5000 IU.
hCG tái tổ hợp
Được sản xuất từ công nghệ tái tổ hợp nên không chứa các tạp chất do đó hoạt tính sinh học ổn định hơn hCG. Loại thuốc thường được sử dụng Ovitrelle 250 ug, tương ứng với 6500 IU hCG.
GnRH đồng vận (GnRH agonist)
Tạo đỉnh LH nội sinh thông qua cơ chế tác động flare up của GnRH agonist. Ưu điểm là tránh được quá kích buồng trứng, khuyết điểm là bệnh nhân phải trữ phôi toàn bộ do tỉ lệ có thai thấp nếu chuyển phôi tươi và có khoảng 0,1% trường hợp chọc hút không thu được noãn.
Tóm lại
Hiện tại, có rất nhiều loại thuốc nội tiết được dùng trong kích thích buồng trứng, từ đó giúp bác sĩ lựa chọn được phác đồ điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân.
Tác giả: BS. Phùng Huy Tuân
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần hỗ trợ, bạn có thể liên hệ với Phòng khám Phương Nghi thông qua số hotline hoặc nhắn tin trực tiếp tại fanpage để được tư vấn chi tiết nhé!
Tổng đài tư vấn & đặt lịch: 028 3620 3789
Địa chỉ: 41-43 Đường số 3, Cư xá Đô Thành, phường 4, quận 3, TP.HCM
Thời gian thăm khám
8h00 - 19h00 (Thứ hai - Thứ bảy) 8h00 - 11h00 (Chủ nhật)
Website: www.pkphuongnghi.vn